Curso (SBLENDID): Pedagogos dixitais (sesión 5)

Hoxe Ruth Vázquez, docente de italiano na EOI de Ourense, e Alicia Eizaguirre, docente de inglés e asesora de linguas estranxeiras no CAFI, debúllannos a última xornada do curso "Pedagogos dixitais".

A sesión de hoxe comezou compartindo tres cousas que nos fixeron felices esta semana; divididos os/as 13 participantes en break-out rooms, adicamos 5 minutos a falar sobre estes tres aspectos.

 

A continuación, Carolina fixo seis preguntas a modo de resumo sobre o aprendido ao longo da semana. Dividiu ao grupo en parellas para responder a estas preguntas durante un par de minutos e, de volta ao grupo xeral, empregouse o chat para copiar esas respostas. As preguntas foron estas:

 

1. Como podo facer presentacións interactivas? 
2. Que estratexias de Aprendizaxe Social e Emocional podo empregar nas miñas clases en liña?

Respostas: sentimentos de inicio de clase, tratamento de sentimentos negativos, check-ins emocionais, importancia do reforzo positivo, meditación para relaxar ambiente e mellorar concentración

 

3. Que ferramentas e estratexias podemos empregar para promover a colaboración do noso alumnado en liña?
4. Como podemos crear vídeos de presentacións de PowerPoint e vídeos interactivos?
5. Como podemos avaliar ao alumnado en contornas virtuais?
6. Como podemos empregar os foros multimedia nas nosas clases? 

Respostas: debates pro/contra para niveis intermedio e superiores; telenovela a capítulos; describe brevemente unha cidade e indica dous puntos de interese e como chegar desde a estación do tren

 

 

Adicouse un tempo para dar consellos sobre a necesidade de ter unha boa iluminación e un bo son para favorecer a dinámica da clase e o noso achegamento ao alumnado. 

 

Despois outras catro preguntas deron pe para comezar as achegas de Carolina na xornada de hoxe:

 

1. Como podemos empregar os podcasts nas nosas clases e por que? 
2. Como podemos comunicarnos para conectar co noso alumnado en contornas virtuais? 
3. Como podemos gamificar a nosa aula?
4. Cales son as diferenzas e similitudes na vosa opinión entre ensino virtual e presencial? 

 

1. O podcast

 

Especialmente para aqueles que son aficionados a escoitar a radio, o mundo do podcast é un universo cheo de moitas galaxias que permiten achegarse a moitas disciplinas, en palabras de Carolina, é de interese “explorar e aventurarse para descubrilo”. E facendo referencia a Francisco Herrera (2007), “o podcast é unha universidade en movemento”.

 

A gran variedade de temática pode dar moito xogo e poden atoparse podcasts gravados nun gran número de idiomas. O contido sempre está dispoñible en liña, polo que se pode acceder en calquera momento. Pódense deseñar igualmente multitude de tarefas na aula para empregar o podcast. A voz é moi evocadora e permite traballar a pronunciación e o modo de comunicar para un público do mellor xeito.

 

Comentouse o emprego de dúas ferramentas:

 

Spreaker, é un software para crear, compartir e, incluso, monetizar os podcast. Límite de cinco horas, dez episodios. Existe a posibilidade de descargar a app que é moi sinxela de manexar. Carolina fixo unha explicación coa aplicación aberta para ver como funcionaba a mesma. 

 

 

Ivoox. Software gratuito. Trátase dunha gran comunidade de podcast, onde tamén se poden atopar podcast noutras linguas. 

 

Arantza explicou como realizaron un proxecto colaborativo en Pamplona a través da radio da EOI de Pamplona: Raibabel. A través dun cuestionario de preguntas-respostas sobre a rutina cotiá entre alumnado de distintas escolas, creouse un Genial.ly e elaborouse un podcast de programa de radio con Arantza de presentadora presentando as xornadas das persoas participantes.

 

https://view.genial.ly/602101815115d20cf91ceeac

 

Ferramenta para traballar a pronuncia achegada por Arantza (EOI Pamplona): https://ttsreader.com/fr/

 

2. Comunicación escrita e oral online

 

Comunicación escrita online

 

A actividades de comunicación máis habituais en contornas virtuais asincrónicas:

 

• Dar a benvida ao alumnado.

• Presentarse ao grupo.

• Conducir o grupo e organizar o traballo en equipo.

• Orientar ao alumnado no emprego dos materiais.

• Promover a colaboración entre os/as participantes.

• Resolver dúbidas.

• Propoñer actividades complementarias.

• Abrir e pechar debates.

• Motivar e animar a todo o mundo a participar.

• Revisar as actividades.

• Invitar a facer suxestións e propostas.

• Aceptar suxestións e propostas de mellora.

• Avaliar as actividades.

• Facer o peche dun curso.

 

 

Carolina proporcionounos a seguinte ligazón da Universitat Oberta de Catalunya, do documento “La comunicación con los estudiantes en el entorno virtual “

 

De novo, nos break out rooms, fixemos unha actividade de “Peer review” para ler e analizar as cartas remitidas ao alumno que nos propuxo Carolina na tarefa do día anterior. Foi preciso comprobar se había empatía e conexión co alumno por parte do profesor/a, se se lle proporcionaba información útil e se lle daban solucións para o seu problema en cuestión. Foi moi enriquecedor o feito de ver a variedade de respostas que se poden ofrecer ao alumnado.

 

Falamos da importancia de mostrar empatía, promover a colaboración co grupo e dispoñibilidade, mais tamén favorecer a autonomía, deixando que sexa o alumno quen tome a decisión como adult@. Subliñouse ademais que é importante  dar información precisa e institucional sobre os exames. E, por último, falamos da conveniencia ou non de entrar en cuestións persoais: ser docentes próximos, pero non colegas. 

 

 

 

Comunicación oral online

 

A actividades de comunicación oral máis habituais en contornas virtuais poden ser:

 

-Clases en videoconferencias sincrónicas 

-Vídeos de clases gravados asincrónicos

-Feedback en audio o vídeo para o alumnado

-Titoría individual nas videoconferencias

 

Ferramenta para edición de vídeos achegada por Arantza (EOI Pamplona): https://www.wevideo.com/

 

3. Gamificar

 

Cunha descrición inicial de que é a gamificación: “unha técnica de aprendizaxe que traslada a mecánica dos xogos ao ámbito educativo-profesional coa finalidade de conseguir mellores resultados”, Carolina fixo mención, entre outros, aos xogos de rol, implicando diferentes disciplinas (historia, ciencias…), tal e como xa se está levando a cabo nalgúns centros.

 

Pode orientarse o xogo cara:

- unha recompensa

- unha competición individual

- un cooperativismo competitivo

 

A gamificación pode axudar a fidelizar ao alumnado, ao creares un vínculo máis emocional cos contidos e, ao mesmo tempo, é unha maneira de pasalo ben. Recomendounos Carolina tres ferramentas para a creación de xogos: 

 

• Socrative. Permite xogar ao mesmo tempo e, co móbil/ordenador/ipad, o alumnado pode responder inmediatamente. Recóllense os resultados e as estatísticas.
• Kahoot! Xurdiu o exemplo de empregar o Kahoot para compilar os erros do alumnado nunha tarefa escrita. Fanse varias preguntas ao alumnado, con verdadeiro/falso, cunha serie de frases. Participamos nun Kahoot sobre comida italiana.

 

Kahoot de memes de Uxía: https://kahoot.it/challenge/09896489?challenge-id=25d7d5ec-50e8-4a7b-9194-e3b5d6a7cf59_1617963993985

 

Blog con Memes de Luís: https://italianob2120202021.blogspot.com/2021/03/i-meme-di-carlo.html

 

• Classcraft. Unha plataforma educativa gamificada. Creación de persoaxes, na liña dun xogo de rol.

 

4. Diferenzas e similitudes na vosa opinión entre ensino virtual e presencial

 

Traballamos coa pizarra para dar resposta a esta pregunta. A opción que ofrece BigBlueButton de compartir a pizarra co alumnado é moi dinámica e permite ir vendo de modo inmediato que se vai respondendo.

Vemos máis vantaxes no ensino presencial que no ensino en liña, polos nosos comentarios.

 

A modo de peche, compartimos en Slack as cinco cousas principais que aprendemos e valoramos durante esta formación.

Curso (SBLENDID): Pedagogos dixitais (sesión 4)

Seguro que xa tedes interese en saber que aprendizaxes tiveron lugar no cuarto día do curso, verdade? Eu tamén pois non puiden asistir a esta xornada.

As compañeiras Rosa Quiroga e Carmen Rodríguez, docentes de alemán na EOI de Monforte, compártennos este detallado resumo.

Pola súa banda, Luís Xuncal, docente de italiano na EOI de Santiago, déixanos estas ideas para empregar os foros en vídeo de Flipgrid.

Curso (SBLENDID): Pedagogos dixitais (sesión 3)

O resumo de hoxe vén da man das nosas docentes da EOI da Coruña, Ana Barrero, Ángeles Fernández e Uxía Martínez, que crearon este paseo interactivo pola sesión. Grazas, compañeiras!

Recursos:

• Padlet creado por Begoña Suárez recollendo recursos e impresións da sesión
• Vídeo de Edpuzzle (con preguntas)
• Videotitorial de Edpuzzle
• Videotitorial de Powerpoint
• Actividade Edpuzzle sobre public transportation creada por Ana Barrero (inglés)
• Actividade Edpuzzle sobre la scuola di Atene creada por Luís Xuncal (italiano)
• Actividade Edpuzzle sobre Euskara munduan creada por Imanol Haranburu (euskera)
• Actividade Edpuzzle sobre Wechselpräpositionen mit Dativ und Akkusativ creada por Carmen Rodríguez (alemán)

Curso (SBLENDID): Pedagogos dixitais (sesión 2)

A segunda sesión do curso comezou cunha actividade de quecemento "un obxecto que me representa". 

Buscamos un obxecto da casa e  logo tivemos 5' en salas de parellas para compartirmos. Traballei con Ángeles Fernández, da EOI Coruña, e descubrín o desafío ao que se tivo que enfrontar no seu ano de prácticas como docente, dando clase a alumnado de 5º da EOI. Ao final do curso regaláronlle unha caixiña de música que aínda conserva.

Ao volvermos á sala principal, Carolina convidounos a compartir no chat como nos fixera sentir esta actividade e aproveitou para fialo cun repaso dos contidos que vimos na primeira sesión. Primeiro escribimos nun papel durante 1' e logo fomos poñendo no chat, tentando non repetir os contidos xa mencionados.

De seguido, fíxonos unha panorámica dos contidos do día, consistentes nunha incorporación a raíz das nosas peticións no chat do Slack do día anterior, e doutros aspectos que xa estaban no programa.

Como podemos saber máis de SEL (Social Emotional Learning)?

No chat de onte no Slack comentouse que había interese en saber máis sobre SEL e Carolina amosounos un vídeo. A continuación, traballamos en grupos de 3 para facer unha chuvia de ideas de actividades que facemos para comezar as clases de maneira motivadora e creativa. Traballei con Begoña da EOI de Pontevedra e Rut da EOI de Ourense. Encantáronme as ideas das compañeiras e resaltarei a proposta de Rut de il barattolo delle storie, que se pode empregar tanto na clase presencial como online. Un frasco que contén palabras, dados, personaxes de xogos de rol, etc.   Luís, da EOI de Santiago, compartiunos polo chat un vídeo explicando esta idea; e Arantza, da EOI de Pamplona, a ligazón da persoa que imparte estes obradoiros, Leo Bassi.

Á volta da pausa, Carolina contounos o uso que ela fai do "Foro da miña tribo". Xurdiu a raíz do seu traballo en Australia con persoas adultas. Ese foro estao facendo con profes de primaria e secundaria estudantes dun máster nun contexto 100% na Rede. Nota unha desconexión humana importante e con bastante estrés - hai traballos e tarefas constantes-. Ten un cartafol onde cada semana ou cada dúas propón actividades voluntarias para conectar entre eles/as (autobiografía en 5 palabras - recoller os eventos importantes da túa vida en 5 palabras; diario de gratitude - 3 cousas concretas que che fixeron feliz nese día; que tipo de arte te emociona (películas, cancións, etc)). Tivo moita participación durante as primeiras 3-4 semanas e logo reduciuse ao aumentar a carga de traballo, pero serviulles moito, dábanse feedback entre eles/as e axúdalles a crear grupo.

Que ferramentas e estratexias podemos usar para promover a colaboración do noso alumnado?

Carolina afondou no emprego de Slack e de Google Drive como ferramentas de colaboración. Non vou compartir aquí os detalles de como empregalas, pero si algúns principios básicos que nos proporcionou:

• Pensar ben o deseño do espazo virtual antes de crear canles de comunicación ou subir contido.
• Dar indicacións claras de que espazos son grupais ou individuais.
• Valorar a diversidade do alumnado e a dificultade que pode implicar para eles/as.

Que estratexias podo usar para facilitar a colaboración? 

• Planificar ben: O deseño e temporalización teñen que ser moi claros.
• Ter un plan B para superar posibles obstáculos.

Como resolver os retos do traballo colaborativo?

Esta pregunta abordámola facendo a dinámica da peixeira. A peixeira consiste en ter 2 alumnos/as enfrontados aportando a súa visión e os demais están darredor simplemente tomando notas. 

Algunhas ideas que derivamos:

- Detectar as habilidades de cada alumno/a.

- Establecer roles

- Asinar un contrato de aprendizaxe.

- Dar feedback inmediato.

- Incluír avaliación individual e grupal.

- Deixar claros os obxectivos.

- Reforzo e apoio continuo do docente.

Tarefa

Nun documento compartido entre Ana Barrero, Ángeles Fernández e Uxía Martínez proporcionamos 10 claves para facilitar a aprendizaxe colaborativa, que despois convertimos nesta infografía.

Tamén podedes ver o decálogo colaborativo creado polo equipo 1 (Rut Vázquez Begoña Suárez, Rosa Quiroga e Carmen Rodríguez) e estoutro polo equipo 3 (Marta Portela, Carmen Garrido, Imanol Haranburu, Aranzazu Idoate e Luís Xuncal)

 

Breve reflexión

Russell Stannard, de NILE, e Carolina Castro, da Europass Teacher Academy teñen xeitos totalmente diferentes de xestionar a clase e de achegarse á docencia e ambos son enriquecedores. Por exemplo, con Russell, quedounos claro desde o mesmo momento en que negociamos os contidos que el era o experto e que había certos aspectos nos que non ía claudicar. A súa maneira de xestionar a clase ía moito nesta dirección, moi estrito nos tempos, no uso da cámara e do chat (marcaba en que momentos os podíamos empregar) e nos contidos e obxectivos. O que se marcou foi o que se fixo, e as modificacións foron mínimas respecto ao programa orixinal.

No caso de Carolina, foi extremadamente flexible desde o inicio e hoxe viuse como revisa e adapta o programa segundo o que lle imos dicindo o alumnado. Nos contidos non estaba previsto afondar no social emotional learning, porén, como houbo preguntas e se pediu, engadiu unha sección nova abordando esta temática. O chat, aparte de para recoller reaccións e resumir cousiñas, tamén se emprega libremente en paralelo ao que Carolina vai explicando.  Ademais disto, Carolina fai un excelente uso das ferramentas do Big blue button, a pizarra para recoller rapidamente impresións (por exemplo hoxe, simplemente engadir un punto para indicar con canta regularidade deseñamos actividades colaborativas na aula - ela puxera unha diapositiva con 4 caixiñas "a miúdo, con frecuencia, ás veces, nunca"); as opcións colaborativas; as sesións de grupos, etc.

Supoño que haberá detractores/as e defensores/as de ambos achegamentos, o de Russell e o de Carolina. O certo é que como alumna véxolle vantaxes e desvantaxes a ambas, pero gozo (e o que máis importante, aprendo) con calquera delas e paréceme que o importante é a coherencia nestes aspectos (contigo mesma e co teu alumnado) e deixar claras as regras do xogo desde o primeiro, sexan cales sexan.

Imos facendo grupo a través de actividades coma
esta de elixir un obxecto que nos representa

Apuntamentos visuais desta xornada

Recursos compartidos:

• Marco CASEL en castelán
• CASEL recursos 

Curso (SBLENDID): Pedagogos dixitais (sesión 1)

Hoxe comezamos o curso de Europass TA con Carolina Castro. Lembrounos que é un día de adaptación: Ao ritmo de traballo, á metodoloxía e tamén  ao espazo virtual (a interfaz, as apps) que empregaremos. Previamente, tivemos unha breve videoconferencia o "nodo galego" e despois da mesma, a sección inicial da sesión con Carolina serviu para abordar 4 preguntas básicas.

Como vai ser este curso?

Primeiramente,  estreamos o chat. O xoves Carolina gravou unha video-presentación en Flipgrid e convidounos a través de correo electrónico a facer a nosa propia.  Hoxe preguntounos se a viramos, aproveitando para resumir un pouco a súa experiencia e contexto.

Recordounos que Moodle vai ser o noso espazo e que as sesións van ser gravadas; revisou o horario e fixo unha indicación do traballo sincrónico e asincrónico.

Cada día imos ter actividades de cohesión social e emocional, que nos permitirán compartir unha parte máis persoal e ir creando grupo. A actividade de hoxe, por exemplo, consistiu en compartir unha rosa e unha espiña destes días de vacacións.

Despois desta introdución, xa nos metemos en fariña.

Que é o ensino semipresencial?

Esta parte artellouse por medio dunha dinámica Think-Pair-Share (1'-10'-5') na que primeiro escribimos as nosas ideas nun caderno, logo fomos a sesións de parellas para compartilas, e finalmente puxémolas en común na gran sala. Tras unha breve pausa, compartiu as ideas que ela tiña preparadas previamente e que se recollen na diapositiva a continuación.

Diapositiva propiedade de Carolina Castro

Como podo facer presentacións interactivas?

A maioría de nós emprega presentacións na aula, empregando ferramentas como Google Slides, Powerpoint ou Genial.ly.

Co fin de ir un pouco máis aló da simple presentación de contidos, afondamos un pouco nesta última ferramenta (Genial.ly), primeiro cun achegamento a través da súa experiencia e do seu fillo de 10 anos, revisando as vantaxes do seu uso, presentando un vídeo de 8 minutos e logo con exemplos de actividades concretas para a aula de linguas.

Que estratexias de aprendizaxe social e emocional podo empregar nas miñas clases na Rede?

A última parte da sesión estivo dedicada a aspectos de aprendizaxe social e emocional, en concreto unha pequena introdución ao seu carácter esencial así como exemplos aportados entre todos/as a través dunha chuvia de ideas.

Neste espazo deixo os apuntamentos visuais da xornada de hoxe.

E voume ao Slack, que é o lugar onde temos que entregar as tarefas de cada día, antes das 18:00. Hoxe, por exemplo, debemos crear unha presentación sobre algún aspecto que vaiamos tratar en breves; facer unha gravación comentando que estratexias empregamos para crear espazos virtuais cómodos que fomenten a aprendizaxe; e, por último, comentar 3 cousas que aprendemos, 2 sobre as que nos gustaría saber máis e 1 pregunta.

• Resumo da xornada de hoxe por Luís Xuncal (EOI Santiago)
• Comentario da xornada de hoxe por Marta Portela (EOI Santiago)
• Padlet-resumo de cada xornada por Begoña Suárez (EOI Pontevedra)
• Nola gin hitzaldi on bat? por Imanol Haranburu (euskera B2)
• Quiz creado por Marta Portela (inglés A1)
• Xogo da oca creado por Uxía Martínez (inglés A1)
• Philosophy, presentación de Ángeles Fernández (inglés C1.1.)
• Food creado por Ana Barrero (inglés)
• Tintin, creada por Arantza Idoate (francés)
• Indovina lo scrittore, creado por Luís Xuncal (italiano B2)
• Casa e arredi, creada por Rut Vázquez (italiano)
• I vini italiani, creada por Begoña Suárez (italiano)
• Der Körper, creado por Rosa Quiroga (alemán)
• Infinitivsätze, creada por Carmen Garrido (alemán)

SBLENDID: Segunda mobilidade (curso impartido por Europass TA)

 

Interfaz do curso (Moodle)

Desde o vindeiro luns día 5 e durante unha semana (ata o día 9 de abril) 9 docentes de EOI galegas xunto con 2 da EOI de Pamplona e Alicia Eizaguirre (asesora no Departamento de Linguas do CAFI), participaremos na segunda mobilidade do proxecto Erasmus+ SBLENDID "Escuelas que usan el aprendizaje mixto para dialogar sobre pedagogías interrelacionadas".

Temos moitas expectativas cifradas neste curso, tanto a nivel de aprendizaxe como de creación de redes entre nós. Non coñezo á maioría de docentes que nos acompañarán, daquela será unha oportunidade de crearmos comunidade entre diferentes linguas e varias EOI. No proxecto indicamos o seguinte respecto a esta mobilidade:

MOVILIDAD 2: Marzo/abril de 2021 (5 días). Una actividad formativa de nivel básico que abarca los elementos necesarios para diseñar un curso, desde la generación de ideas, selección de herramientas más apropiadas hasta su integración en un modelo global.

Revisar os obxectivos e actividades que se formulan nun proxecto Erasmus+ (en calquera proxecto en verdade), é un exercicio necesario. Segundo foi avanzando o traballo en pequenos grupos, e despois da primeira mobilidade virtual realizada no mes de decembro (que resumimos aquí), pareceunos que deseñar un curso era un obxectivo demasiado ambicioso para profesorado que se achega por primeira vez á modalidade semipresencial, e que quizais cumpría abordar aspectos que cruzasen dalgún xeito con desafíos aos que se xa se tiñan enfrontado na súa clase presencial e que se acentuaban na modalidade semipresencial. 

Por outra banda, demos atención á petición que se fixo desde as coordinacións das diferentes EOI de que o curso non fose en inglés para que iso non supuxese un obstáculo para as persoas destinatarias, é dicir, docentes sen experiencia previa na modalidade semipresencial ou a distancia.

Para iso retomamos o diálogo con Europass Teacher Academy, que iniciamos no mes de novembro por recomendación da EOI de Murcia, unha escola que tiña feito mobilidades con eles cun nivel alto de satisfacción.

Tania e Ambra, xestoras da institución, e Carolina Castro, docente dos cursos, mostráronse moi abertas a adaptar o curso ás nosas necesidades, o cal é de agradecer. Depois de diálogos por teléfono e vía correo electrónico, e tras unha revisión previa dos contidos e obxectivos con Cristina Catalán, coordinadora do proxecto Erasmus+ da EOI de Pamplona, tivemos unha videoconferencia conxunta para acordarmos as condicións finais.

Videoconferencia EOI Pamplona, Europass TA e CAFI

De seguido recollemos os contidos desglosados por días, sen incluír as tarefas que temos que facer fóra do noso horario de aulas sincrónicas.

Programa definitivo do curso 

Nesta ocasión, aparte dos dous compañeiros/as da EOI de Pamplona, compartiremos experiencia de aprendizaxe con Carmen e Rosa da EOI de Monforte; Begoña da EOI de Pontevedra, Rut da EOI de Ourense; Ana, Ángeles e Uxía da EOI de Coruña; e Marta e Luís da EOI de Santiago. Alicia Eizaguirre e eu mesma dividirémonos para asistir á metade do curso cada unha, pois a carga de traballo que temos agora mesmo no CAFI impídenos ás dúas unirnos durante toda a semana.

Aínda que o curso comeza oficialmente o luns, o xoves día 1 recibimos un correo electrónico de Carolina Castro presentándose e convidándonos a facer unha videopresentación a través da plataforma de vídeo Flipgrid indicando o noso contexto e experiencia, os obxectivos a alcanzar máis importantes e as estratexias empregadas en cursos de formación previos que nos resultaron útiles. O meu queda aquí, pero coido que é de acceso privado, daquela subín a Youtube estoutro de carácter máis xeral coa presentación do curso e das primeiras impresións do espazo Moodle.